Dathlu Dydd Gŵyl Dewi gyda barddoniaeth, cerddoriaeth a myfyrdod

Mor braf oedd gweld Caernarfon yn llawn prysurdeb ar Ddydd Gŵyl Dewi wrth i’r gymuned ymgynnull ar Y Maes i nodi’r achlysur gyda cherddoriaeth, barddoniaeth, ac ymdeimlad o hunaniaeth. Roedd y digwyddiad, dan arweiniad y Maer Dewi Jones, yn cynnwys gorymdaith, perfformiadau gan y cerddor lleol Phill, ac anerchiad arbennig gan Iestyn Tyne, wrth iddo wneud ei ymddangosiad swyddogol cyntaf yn  rôl a Bardd y Dref,.

Dywedodd Iestyn am y dasg o gyfansoddi ei gerdd gomisiwn gyntaf

“Roedd ysgrifennu cerdd ddiamwys, anghymhleth ddathliadol, yn teimlo’n anghydnaws braidd â chyflwr y byd sydd ohoni. Felly dyma fynd ati i feddwl am gymhwyso rhai o werthoedd Dewi i’r heriau pell ac agos sy’n ein hwynebu fel dinasyddion tre Caernarfon, Cymru a’r byd.”

Cerdd Iestyn Tyne oedd canolbwynt y digwyddiad, gan gynnig myfyrdod grymus a phryfoclyd ar ystyr Dydd Gŵyl Dewi yn y byd sydd ohoni. Mae’r gerdd yn cwestiynu arwyddocâd ymgynnull yn enw sant hynafol tra bod gwrthdaro byd-eang yn parhau, tra hefyd yn dathlu’r cryfder a geir mewn gweithredoedd bach—cymuned, cân, a thraddodiadau a rennir. Gan adleisio geiriau enwog Dewi Sant, “Gwnewch y pethau bychain,” atgoffodd y gerdd y rhai a oedd yn bresennol fod eu presenoldeb gyda’i gilydd hyd yn oed mewn cyfnod ansicr, yn ystyrlon.

Yn dilyn y datganiad, canmolodd y Maer Dewi Jones, y themâu o gydnerthedd, treftadaeth a chyfrifoldeb ar y cyd, gan bwysleisio pwysigrwydd cynulliadau cymunedol fel hyn.

“Diolch o galon i Iestyn am ei waith. Dwi’n hynod falch ein bod ni fel Cyngor Tref wedi llwyddo i benodi bardd i’r dref. Mae barddoniaeth yn rhan annatod o ddiwylliant a threftadaeth Cymru. Mae Beirdd wedi chwarae rhan allweddol yn ein  cymdeithas dros y canrifoedd yn canu am yr hyn sy’n digwydd yn lleol, yn genedlaethol ac yn rhyngwladol. Dwi’n hyderus bydd ‘Bardd y Dre’ Caernarfon yn parhau, ac yn adeiladu, ar y traddodiad yma”.

Daeth y digwyddiad i ben gyda pherfformiad cyffrous gan Seindorf Arian Llanrug a’r anthem genedlaethol, gan ddod â dathliadau’r dydd i ben mewn modd sy’n codi calon briodol.

Fel yr ymgysylltiad cyhoeddus cyntaf ar gyfer bardd tref Caernarfon, gosododd yr achlysur gynsail pwerus ar gyfer cyfraniadau diwylliannol yn y dyfodol, gan sicrhau bod barddoniaeth wrth wraidd hunaniaeth y dref.

Gŵyl Dewi 2025

Pa neges o Gaernarfon
ar bnawn o Fawrth fel hwn
ar fin di-nod y Fenai
ond ’dan ni yma, mwn?

Pa werth sydd mewn ymgynnull
yn enw hen, hen sant,
a ffrwydron eto’n glawio
ar chwareufannau plant?

Pa gân yn nhreigl Cadnant
am groeso, rhannu, rhoi,
os na wnawn fwy nac amau
bwriadau’r rhai sy’n ffoi?

Pa wybod yng Nghoed Helen
pa dymor sydd ar droed
os daeth y cennin pedr
yn gynt na daethont ’rioed?

Pa sôn wrth afon Seiont
am lawenhau, a’n hiaith
i’w gweld â phob un cyfri’n
lleihau er gwaetha’r gwaith?

A phwy, beth bynnag, fentrai
fod chwifio fflag neu ddwy
a sôn am bethau bychain
am herio’r pethau mwy?

Wel, hwyrach ddim. Ac eto
mae hyn, bod yma, chi,
yn dangos fod ’na bethau
i’w cario hefo ni.

Parodrwydd i orymdeithio
a rhannu cerdd, a chân;
a ffydd a chred fel Dewi
yng ngrym y grymoedd mân.

Balchder sy'n wahoddiad
i ymuno wrth y bwrdd;
cadwraeth sy'n feithrinfa
yn hytrach na throi 'ffwrdd.

Yr her i hawlio ennyd
a'i newid hi er gwell,
boed hynny yng Nghaernarfon
neu ar orwelion pell.

Ac o ystyried hynny
ar bnawn o Fawrth fel hwn,
hwyrach fod ’dan ni yma
am heddiw'n ddigon, mwn.

Iestyn Tyne

Newyddion